Als afscheidsfotograaf heb ik vaak te maken met mooie symboliek, bijzondere rituelen en verassende tradities. Tijdens mijn vakantie op Ameland grijp ik de gelegenheid aan, om een mooie traditie mee te maken: De lancering van de paardenreddingsboot. Dit was voor mij aanleiding om dit blog te schrijven.
Wat betekenen deze termen eigenlijk:
- Symbolen hebben meestal een betekenis die de gebruikers er ooit aan hebben gegeven. Het symbool brengt bepaalde gevoelens boven. Een voorbeeld is de vlinder welke symbool staat voor de kortstondigheid van het leven, maar ook voor kwetsbaarheid en onschuld.
- Rituelen zijn een opeenvolging van handelingen die bij herhaling op dezelfde manier worden uitgevoerd. Daarmee geven rituelen houvast, duidelijkheid. De manier waarop we overledenen hun laatste eer bewijzen is zo’n ritueel.
- Tradities zijn gebruiken of gewoontes die van generatie op generatie worden doorgegeven. Tradities houden een herinnering levend. Een overledene begraven of cremeren is zo’n traditie. Ik zou ervoor willen pleiten dat afscheidsfotografie een plek binnen deze traditie krijgt.
In mijn visie zijn deze drie onderdelen bij een afscheid innig met elkaar verbonden en dragen bij aan een positieve beleving van een droevige gebeurtenis. En daardoor indirect aan de rouwverwerking.
Eén keer per maand is er in Hollum een demonstratie waarbij de reddingsboot, startend vanuit Maritiem Centrum Abraham Fock, met paardenkracht over de duinen wordt getrokken en vervolgens de zee in.
Wanneer het startschot is gegeven komen de paarden in beweging en gaat de boot in rap tempo en met veel kabaal, door de straten van Hollum, richting de duinen. Ik loop achter de boot aan. Flink doorstappend om de paarden bij te houden. Ik krijg hierbij een apart gevoel: Een soort opgejaagdheid en spanning omdat de reddingsboot snel naar de zee moet. Hoewel het nu niet is om levens te redden kan ik me heel goed voorstellen hoe dat was. Dat stemt me ergens ook droevig, wetend dat er bij een lancering weer mensen in nood waren en er regelmatig mensen verdronken, zowel zeelui als redders! Er zijn in de 19e en 20e eeuw talloze schepen vergaan rond Ameland, allen gedocumenteerd op plaats, datum, opvarenden en overlevenden. In het Sorgdragershuis is een kaart met deze informatie te zien: als een testament van de vele acties en als symbool van het belang van de reddingsbrigade.
Onderweg sluiten zich steeds meer mensen aan en vormt zich een aardige stoet. Wanneer we na ca. 2 km, ondertussen aardig warmgelopen door het tempo, bij het strand aankomen staan daar op de duinen en op het strand nog talloze geïnteresseerden.
Er volgt een prachtig ritueel waarbij de reddingsboot, volgens de traditie, door de paarden te water wordt gelaten. Alle betrokkenen zijn goed op elkaar afgestemd en de 10 paarden zijn duidelijk getraind voor hun taak.
Ik realiseer me dat dit in vroeger tijd, wanneer er echt mensen op zee in nood waren, een heel heftige taak zal zijn geweest.
Op 14 augustus 1979 gaat het vreselijk mis tijdens de lancering van de reddingsboot, voor het redden van de opvarenden van een plezierbootje, voor de kust.
Door het noodlot kunnen de paarden niet losgemaakt worden van het onderstel met zijn metalen rupsbanden en worden zo door het 10.000 kilo wegende onderstel meegetrokken de zee in.
Acht paarden verdrinken.
De verslagenheid op Ameland is enorm en het drama wordt wereldnieuws.
Als eerbetoon aan deze paarden krijgen zij een graf in de duinen, het paardengraf.
Om de traditie voort te zetten worden nieuwe paarden getraind die weer actief worden ingezet bij reddingsacties.
In 1988 wordt er een nieuwe snellere reddingsboot gestationeerd in de Ballumerbocht. Vanaf dat moment wordt de Paardenreddingsboot, "de Amelander" nog maar 12x per jaar gelanceerd, dit om de historie in stand te houden en natuurlijk als toeristische attractie.
De kracht van deze traditie is dat ook deze heldhaftige paarden steeds opnieuw herdacht blijven. Ook 37 jaar later worden er nog bloemen gelegd bij het graf. De symboliek op de gedenksteen laat niets te raden over.
Ik ben blij dat symbolen, rituelen en tradities ons kunnen helpen bij rouw. Of dat nu rouw om personen of dieren betreft.
(Bekijk hier een foto impressie van de lancering.)
Wat vind u van deze traditie op Ameland?
Hebt u ook rituelen of een traditie om een belangrijke gebeurtenis of een geliefde te herdenken? Ik wil u aanmoedigen dit hieronder met mij en de bezoekers van mijn website te delen.
Een mooie, en voor mij tot nu nog onbekende traditie, die hopelijk nog vele jaren in stand wordt gehouden.
Je foto raportage brengt het verhaal heel mooi tot leven, en nodigt uit het zelf ook een keer te gaan bekijken.
Dat mensen nog altijd bloemen leggen bij het paardengraf geeft maar weer aan hoe belangrijk een tastbare vorm van sluiting kan zijn.
Hallo Martijn,
Dank voor jouw reactie.
Ameland is sowieso een mooi stukje Nederland om te ontdekken.
Dus als je in de gelegenheid bent zeker de moeite waard om mee te maken.
Ik denk ook dat rituelen, symbolen en tradities belangrijk zijn bij de verwerking van verlies.
Groetjes,
Ellen
Indrukwekkend en verrijkend, om zo met symbolen om te gaan.
Inspiratie gewenst voor de toekomst!
Adriaan
Bedankt voor je reactie Adriaan.
Ik vind het prachtig Ellen!! Mooie foto’s maar ook een mooi en meeslepend verhaal. Super!!!!!
Dank je wel Petra,
Het is zo’n mooie traditie. Ik hoop dat veel mensen door dit blog, met de foto’s ter ondersteuning, een beetje de sfeer mee kunnen voelen.
Groetjes,
Ellen
Ja,mooi Ellen.
Die traditie moet in ere blijven! Ik weet dat de Amelanders zo kapot waren toen de paarden waren verdronken. Ik ben daarna wel es met mijn moeder naar het paardengraf geweest, zij verbleef op Ameland toen die verdrinking plaatsvond. Zij was er overstuur van…..die mooie krachtige dieren, zo sterk en vroeger zoveel levens gered. Het is sowieso belangrijk, ook voor mensen, om herinneringen aan gestorven dierbaren te bewaren en aandacht te geven. Zelf herdenk ik de dood van mijn dierbaren vaak in stilte en soms stuur ik mijn broers en zussen even een kort gedichtje of een paar woorden, als teken dat ik die ene dag in het jaar aan de gestorvene denk en ook dat ik dankbaar ben dat wij met elkaar deze verdrietige momenten hebben kunnen “dragen”.
Hallo Mariet,
Bedankt voor je reactie.
Wat mooi om jouw moment van herdenking zo met je broers en zussen te delen.
Klinkt als een waardevolle traditie.
Ik heb je blog gelezen en de foto’s van de Amelandse reddingsboot (www.ellensfotogalerijen.nl/nl/galerijen/ameland-reddingsboot) bekeken. Mooi onder verschillende lichtomstandigheden gemaakt ! Ik kan me voorstellen dat de betrokkenen de foto’s prachtig vinden. Ik kan me nog goed herinneren dat die paarden toen verdronken zijn….ik was er kapot van destijds. Vreselijk.
Voor mezelf persoonlijk heb ik het liefst foto’s van dierbaren gewoon zo als ze in de volle bloei van hun leven waren.
Zo mis ik absoluut geen foto’s van mijn vaders uitvaart. Ik heb er zoveel van toen hij nog leefde.
Maar ik kan me indenken dat anderen dat anders voelen en wel graag een mooie reportage van een uitvaart of afscheid willen. Ook voor mensen die bij een bepaalde uitvaart niet aanwezig kunnen zijn. Er zijn altijd dingen die aan je voorbijgaan en die je dan later toch weer terugziet op foto’s.
Ik denk dat afscheidsfotografie een goeie toekomst tegemoet gaat en als het je specialisatie is kan je daar veel bevrediging in vinden.
Bedankt voor je reactie Ingrid.
Het is vanzelfsprekend een heel persoonlijke keuze om wel of niet een afscheidsreportage te laten maken. Voor mij is het daarom belangrijk dat mensen op de hoogte zijn van de mogelijkheid.
Met de mogelijkheid een levensportret te laten maken geef ik mensen die weinig foto’s hebben óf gewoon nog een mooie recente foto willen, de kans op die manier een liefdevolle herinnering te maken.
Daarbij niet persé statig poserend maar juist ontspannen terugblikkend naar de mooie momenten uit het leven.
Je inleving in deze situatie is zichtbaar in de mooie foto’s!
Dank voor je compliment Carel.
Hallo Ellen,
een mooi indrukwekkend verhaal over de paarden van de reddingsboot op Ameland.
Je foto’s zijn in één woord geweldig! Ik hoop dat je weer eens een tentoonstelling zult geven.
Mijn moeder was op 1 september jarig. Sinds haar overlijden gaan mijn zusje en ik altijd op 1 september samen een paar dagen weg.
Dat is ter herinnering aan onze moeder en ook een traditie.
Ellen, veel succes met je mooie werk.
Veel groeten van Violet
Violet,
Dank voor je reactie. Wat een mooie traditie om samen met je zus de geboortedag van jullie moeder te gedenken tijdens een aantal dagen samen weg.
Prachtig en indrukwekkend is je blog…..heel mooi!
De mooie foto’s daarbij maken het helemaal compleet. Bijzonder toch dat er mensen zijn die hun leven op het spel zetten om anderen te redden.
Tragisch is dan ook het verhaal over de paarden die daarbij de dood vonden.
Het uitvaren van de reddingsboot is een heel spektakel en moet snel en goed gebeuren.
Gijs en ik hebben dat ook in Noordwijk destijds meegemaakt.
Lieve groet,
Miep
Dank voor je reactie, Miep.
Zeker bijzonder dat er zoveel vrijwilligers de zee opgingen om opvarenden te redden. Bij thuiskomst bestond de beloning uit twee borrels en een sigaar.
Ze zijn er financieel niet beter van geworden.
Veel reddingswerkers stierven arm en zijn daarom op kosten van de gemeenschap begraven, wel met heldenstatus!!